Goethe [gọ̈:tə] Johann Wolfgang , ur. 28 VIII 1749, Frankfurt n. Menem, zm. 22 III 1832, Weimar, niemiecki poeta i pisarz okresu Sturm und Drang i klasyki weimarskiej;
myśliciel, uczony i mąż stanu. Twórca o wszechstronnych zainteresowaniach, łączący wyobraźnię poetycką z dociekliwością badacza naukowego. Dzieła Goethego, wyróżniające się uniwersalizmem i wszechstronnością problematyki, stanowią kwintesencję niemieckiej myśli humanistycznej; wczesna twórczość typowa dla okresu Sturm und Drang, m.in. pełen buntu dramat Götz z Berlichingen (1773, wydanie polskie 1877), osnuty na wydarzeniach wojny chłopskiej 1525, powieść epistolarna Cierpienia młodego Wertera (1774, wydanie polskie 1822), która dzięki odzwierciedleniu marzycielsko-obrazoburczych nastrojów ówczesnego młodego pokolenia zyskała szybko światowy rozgłos i wielu naśladowców; z tego okresu pochodzą też liczne utwory liryczne, ody, hymny i pieśni (Znasz-li ten kraj, Prometeusz i in.). W 1775 poeta zamieszkał w Weimarze (zaproszony przez księcia sasko-weimarskiego Karola Augusta), gdzie pełnił funkcję tajnego radcy, a po nobilitacji 1782 — prezydenta Izby Finansów; 1791–1817 kierował teatrem weimarskim, uczynił z miasta ośrodek literacki i kulturalny księstwa. W 1786 wyjechał na dwa lata do Włoch, podróż ta wzmogła zainteresowanie tematyką antyczną (Elegie rzymskie 1786–88, wydanie polskie 1956). W pierwszych latach weimarskich powstało wiele wierszy lirycznych, ballad (Król olch, Rybak), dramatów: Ifigenia w Taurydzie (1787, wydanie polskie 1833), Egmont (1787, wydanie polskie 1885), Torquato Tasso (1789, wydanie polskie 1861), z prac naukowych Versuch, die Metamorphose der Pflanzen zu erklären (1790). Twórczość poetycka Goethego w latach 90. odznaczała się bogactwem form i środków wyrazu, wyrażając najpełniej ducha klasycznej poezji niemieckiej. Od 1794 datuje się przyjaźń i współpraca z F. Schillerem (m.in. 1798–1800 wydawali wspólnie czasopismo „Die Horen”; polski wybór pism Goethe i Schiller o dramacie i teatrze 1996); z tego okresu pochodzi satyryczny epos Lis przechera (1794, wydanie polskie 1877), wiele ballad (m.in. Poszukiwacz skarbów ), narodowa idylla Herman i Dorota (1798, wydanie polskie 1845), także Lata nauki Wilhelma Meistra (1796), które wraz z drugą częścią — Lata wędrówki Wilhelma Meistra... (1821, wydanie polskie 1893) są klasycznym wzorem niemieckiej powieści edukacyjnej (tzw. Bildungsroman); z prac naukowych — Beiträge zur Optik (t. 1–2 1791). W 1808 Goethe ukończył pierwszą część tragedii Faust (wydanie polskie 1844), której część druga została wydana 1832 (wydanie polskie 1927 w tłumaczeniu E. Zegadłowicza, wydanie nowe 1995); utwór ten jest poetycką sumą epoki, wyrazem wielowiekowego rozwoju literatury i myśli niemieckiej. W Fauście wyobraźnia poety wędruje od średniowiecza, poprzez epoki dziejów, zmierzając do obszarów, które odsłaniają przyszły rozwój ludzkości. Do najważniejszych osiągnięć liryki sędziwego wieku należy zbiór Dywan Zachodu i Wschodu (1819, wydanie polskie 1963), a epikę zamyka autobiografia Z mojego życia. Zmyślenie i prawda (1809–31, wydanie polskie 1895); Dzieła wybrane (t. 1–4 1954), Poezje (t. 1–2 1960), Poezje w dawnych przekładach i dawnej grafice (1994), wybór Tobie głosu użyczam (1995); Listy miłosne (1968), wybór aforyzmów Refleksje i maksymy (1977); Wybór pism estetycznych (1981), Listy i wiersze miłosne (1982), Dzieła wybrane (1983).
Źródło: http://encyklopedia.pwn.pl/szukaj.html?module=lista&co=&search=goethe&x=0&y=0
Antoni Henryk Radziwiłł
*13 VI 1775 Wilno, †7 IV 1833 Berlin
Książę Antoni Henryk Radziwiłł, kompozytor, wiolonczelista, mecenas sztuki, namiestnik Wielkiego Księstwa Poznańskiego, autor muzyki do Fausta Goethego. W końcu lat 20-tych XIX w. Chopin pozostawał w kontaktach z Radziwiłłem. Na początku października 1828, w drodze powrotnej z Berlina, w czasie krótkiego pobytu w Poznaniu Chopin był na przyjęciu u Radziwiłła, gdzie grał utwory Haydna, Beethovena i Hummla oraz improwizował na zadane tematy.
W maju 1829 Radziwiłł złożył wizytę w domu Chopinów w Warszawie, a w październiku 1829 Chopin przez krótki czas przebywał w letniej rezydencji Radziwiłła w Antoninie, gdzie skomponował Poloneza C-dur op.3 na fortepian i wiolonczelę. Utworu tego Chopin nie cenił zbyt wysoko, o czym świadczy wypowiedź w liście do Tytusa Woyciechowskiego: "Nic nie ma [w Polonezie C-dur] prócz błyskotek dla salonu, dla dam" (Korespondencja Chopina, t. I, s. 112).
W Antoninie Chopin miał okazję obejrzeć partyturę muzyki Radziwiłła do Fausta, o której pochlebnie wypowiedział się w wyżej cytowanym liście. Po powrocie do Warszaawy Chopin dedykował księciu Trio g-moll, a Radziwiłł przyjął dedykację i chciał wykonać utwór z Chopinem. Do tego wykonania jednak najprawdopodobniej nie doszło.
Źródło: http://pl.chopin.nifc.pl/chopin/persons/detail/id/6314